@ya4u @sl-aw-ek @RED @drekenzes
Załącznik nr 2 do ustawy - Formularz odstąpienia od umowy
powinien zawierać dane i posiadać następujące brzmienie:
– Adresat [w tym miejscu przedsiębiorca powinien wpisać nazwę przedsiębiorcy, pełny adres pocztowy oraz, o ile są dostępne, numer faksu i adres e-mail]
– Ja/My(*) niniejszym informuję/informujemy(*) o moim/naszym odstąpieniu od umowy sprzedaży następujących rzeczy(*)
umowy dostawy następujących rzeczy(*) umowy o dzieło polegającej na wykonaniu następujących rzeczy(*)/o świadczenie
następującej usługi(*)
– Data zawarcia umowy(*)/odbioru(*)
– Imię i nazwisko konsumenta(-ów)
– Adres konsumenta(-ów)
– Podpis konsumenta(-ów) (tylko jeżeli formularz jest przesyłany w wersji papierowej)
– Data
(*) Niepotrzebne skreślić.
Po złożeniu oświadczenia o odstąpieniu od umowy, mikroprzedsiębiorca powinien dokonać zwrotu rzeczy. Z praktycznego punktu widzenia należałoby rekomendować uzgodnienie z przedsiębiorcą zwrotu tej rzeczy – przykładowo, że w określonej dacie zwróci ją w wybranym lokalu przedsiębiorcy. W takim wypadku zasadnym byłoby podpisanie na miejscu protokołu zwrotu, z którego by wynikało w jakim stanie rzecz jest zwrócona, celem uniknięcia wątpliwości co do jej stanu.
Zgodnie z doktryną dopuszcza się zwrot rzeczy równocześnie z odstąpieniem od umowy. Uwzględniając brzmienie art. 30 ustawy, samo odesłanie rzeczy należy traktować jako skuteczne odstąpienie per facta concludentia (oświadczenie woli wyrażone w sposób dorozumiany, nawet bez użycia słów), byleby nastąpiło w terminach przewidzianych ustawą. Jeżeli przedsiębiorca ma kilka adresów przedsiębiorstwa lub lokali sprzedaży (przykładowo sklepy sieciowe) i nie wskazał miejsca zwrotu rzeczy, konsumentowi przysługuje prawo wyboru miejsca, w którym dokona zwrotu. W związku z brzmieniem art. 97 Kc, zgodnie z którym osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonania czynności prawnych, które zazwyczaj są dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa, zwrot w lokalu przedsiębiorcy należy uznać za skuteczny. Jeżeli jednak przedsiębiorca wskazał adres, pod który należy dostarczyć zwracaną rzecz, a konsument mimo to zwrócił ją w innym lokalu lub miejscu prowadzenia działalności przez przedsiębiorcę, zwrot i odstąpienie są skuteczne. Dlatego też należałoby rekomendować – w miarę możliwości – porozumienie się przez konsumenta z przedsiębiorcą, któremu jest zwracany towar.
Należy pamiętać, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 2 lutego 2017 r., sygn. akt: I CSK 203/16, Legalis:
I. „Dorozumiane złożenie oświadczenia woli przez określone zachowanie się konsumenta, zwłaszcza w postaci jego milczenia może być uznane za oświadczenie woli tylko wtedy, gdy na to pozwala przepis prawa, strony się tak umówią, oraz gdy stosunek umowny przedsiębiorcy z konsumentem ma być kontynuowany na takich samych warunkach jak dotychczasowe, uzgodnione wcześniej między stronami, z zachowaniem ich równorzędności jako kontrahentów umowy. Taki wniosek wynika pośrednio z art. 3853 pkt 18 KC uznającego za klauzulę niedozwoloną postanowienie umowne dotyczące przedłużenia umowy zawartej na czas oznaczony z konsumentem, gdy nie ma on wystarczającego terminu na wypowiedzenie się.
II. W stosunkach między przedsiębiorcą a konsumentem złożenie przez konsumenta oświadczenia woli w sposób dorozumiany może być uznane za skuteczne tylko wtedy, gdy przewiduje to ustawa lub umowa.
III. Zasadą w stosunkach umownych między przedsiębiorcą a konsumentem jest wyraźny sposób składania oświadczeń woli przez konsumenta. Dorozumiane złożenie oświadczenia woli przez określone zachowanie się konsumenta, zwłaszcza w postaci jego milczenia, może być uznane za oświadczenie woli tylko wtedy, gdy na to pozwala przepis prawa, strony się tak umówią oraz gdy stosunek umowny przedsiębiorcy z konsumentem ma być kontynuowany na takich samych warunkach, jak dotychczasowy, uzgodniony wcześniej między stronami, z zachowaniem ich równorzędności jako kontrahentów umowy.”
Przedsiębiorca powinien zadbać ze szczególną ostrożnością o prawidłowe i jednoznaczne określenie praw i obowiązków stron czynności prawnej, tak aby móc dochodzić odpowiedzialności za niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania przez kontrahenta. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie - I Wydział Cywilny z dnia 3 czerwca 2016 r., sygn. akt: I ACa 902/15, Legalis, skoro modyfikacja odpowiedzialności z tytułu rękojmi może być dokonana jedynie w umowie, to oznacza, że wykluczone jest domniemanie zmian w tym zakresie. W sytuacji, gdy jedyny przewidziany przez strony zakres rozszerzenia odpowiedzialności wykonawcy z tytułu rękojmi dotyczy wydłużenia okresu jej obowiązywania, nie zaś objęcia okresu rękojmi zastrzeżeniami dotyczącym gwarancją dobrego i terminowego wykonania umowy, a w konsekwencji uzależnienia zwrotu drugiej części kaucji gwarancyjnej nie tylko od upływu okresu gwarancji, ale także okresu rękojmi, to gdyby taka była wola obu stron umowy, to stosowne regulacje w tym zakresie, powinna w sposób jasny przewidywać umowa.
Mikroprzedsiębiorca nabywający określone składniki majątkowe „na firmę”, czyli w zakresie swojej działalności gospodarczej powinien również mieć świadomość, że aby ich koszt mógł być uznany za koszt poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, powinien pozostawać w związku z prowadzoną działalnością. Jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 14 listopada 2012 r. ITPB1/415-898/12/AD, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że poniesienie tego wydatku miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, ewentualnie na zachowanie lub zabezpieczenie źródła tego przychodu.
Należy również pamiętać o konieczności prawidłowego udokumentowania faktu poniesienia wydatku. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 kwietnia 2017 r., sygn. akt: II FSK 755/15, brak udokumentowania poniesienia wydatków, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, rzetelnym, kompletnym i wolnym od błędów dowodem księgowym uniemożliwia uznanie takiego wydatku za koszt uzyskania przychodów. Do uznania wydatku za koszt uzyskania przychodów niezbędne jest przede wszystkim zaistnienie konkretnego zdarzenia gospodarczego polegającego na zakupie towarów i usług, u konkretnego sprzedawcy, wykazanego w fakturze, za konkretną cenę, ale ponadto odpowiednie udokumentowanie tej operacji.
Należy podkreślić, że od 1 stycznia 2023 r. do Ustawy o prawach konsumenta wprowadzono nowy rozdział 5a dotyczący uprawnień przysługujących w przypadku braku zgodności towaru z umową. Powyższy rozdział zastępuje uprawnienia z tytułu niezgodności towaru z umową i reklamacji uregulowanych w Kodeksie cywilnym, bowiem w razie braku zgodności towaru z umową konsumentowi przysługują uprawnienia określone w przedmiotowym rozdziale. Do umów zobowiązujących do przeniesienia własności towaru na konsumenta, w tym w szczególności umów sprzedaży, umów dostawy oraz umów o dzieło będące towarem, nie stosuje się przepisów księgi trzeciej tytułu XI działu II ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
Zgodnie z brzmieniem art. 43c Ustawy,przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności towaru z umową istniejący w chwili jego dostarczenia i ujawniony w ciągu dwóch lat od tej chwili, chyba że termin przydatności towaru do użycia, określony przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w ich imieniu, jest dłuższy. Domniemywa się, że brak zgodności towaru z umową, który ujawnił się przed upływem dwóch lat od chwili dostarczenia towaru, istniał w chwili jego dostarczenia, o ile nie zostanie udowodnione inaczej lub domniemania tego nie można pogodzić ze specyfiką towaru lub charakterem braku zgodności towaru z umową. Przedsiębiorca przy tym nie może powoływać się na upływ terminu do stwierdzenia braku zgodności towaru z umową określonego powyżej, jeżeli brak ten podstępnie zataił.
W odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi, przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności z umową treści cyfrowej lub usługi cyfrowej dostarczanych w sposób ciągły, który wystąpił lub ujawnił się w czasie, w którym zgodnie z umową miały być dostarczane. Czas ten nie może być krótszy niż dwa lata od chwili dostarczenia towaru z elementami cyfrowymi. Domniemywa się, że brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową wystąpił w tym czasie, jeżeli w tym czasie się ujawnił.
Towar jest zgodny z umową, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego:
1) opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi - również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji;
2) przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w chwili zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował.
Ponadto towar, aby został uznany za zgodny z umową, musi:
1) nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk;
2) występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym trwałość i bezpieczeństwo, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi - również funkcjonalność i kompatybilność, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może rozsądnie oczekiwać, biorąc pod uwagę charakter towaru oraz publiczne zapewnienie złożone przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w ich imieniu, w szczególności w reklamie lub na etykiecie, chyba że przedsiębiorca wykaże, że:
a) nie wiedział o danym publicznym zapewnieniu i oceniając rozsądnie, nie mógł o nim wiedzieć,
b) przed zawarciem umowy publiczne zapewnienie zostało sprostowane z zachowaniem warunków i formy, w jakich publiczne zapewnienie zostało złożone, lub w porównywalny sposób,
c) publiczne zapewnienie nie miało wpływu na decyzję konsumenta o zawarciu umowy;
3) być dostarczany z opakowaniem, akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać;
4) być takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy, i odpowiadać opisowi takiej próbki lub takiego wzoru.
Uprawnienia konsumenta przysługujące w przypadku braku zgodności towaru z umową reguluje art. 43d Ustawy. Zgodnie z jego treścią, jeżeli towar jest niezgodny z umową, konsument może żądać jego naprawy lub wymiany. Przedsiębiorca może dokonać wymiany, gdy konsument żąda naprawy lub przedsiębiorca może dokonać naprawy, gdy konsument żąda wymiany, jeżeli doprowadzenie do zgodności towaru z umową w sposób wybrany przez konsumenta jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy. Jeżeli naprawa i wymiana są niemożliwe lub wymagałyby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy, może on odmówić doprowadzenia towaru do zgodności z umową. Przy ocenie nadmierności kosztów dla przedsiębiorcy uwzględnia się wszelkie okoliczności sprawy, w szczególności znaczenie braku zgodności towaru z umową, wartość towaru zgodnego z umową oraz nadmierne niedogodności dla konsumenta powstałe wskutek zmiany sposobu doprowadzenia towaru do zgodności z umową.
Przedsiębiorca dokonuje naprawy lub wymiany w rozsądnym czasie od chwili, w której przedsiębiorca został poinformowany przez konsumenta o braku zgodności z umową, i bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta, uwzględniając specyfikę towaru oraz cel, w jakim konsument go nabył. Koszty naprawy lub wymiany, w tym w szczególności koszty opłat pocztowych, przewozu, robocizny i materiałów, ponosi przedsiębiorca.
Konsument udostępnia przedsiębiorcy towar podlegający naprawie lub wymianie. Przedsiębiorca odbiera od konsumenta towar na swój koszt.
Jeżeli towar został zamontowany przed ujawnieniem się braku zgodności towaru z umową, przedsiębiorca demontuje towar oraz montuje go ponownie po dokonaniu naprawy lub wymiany albo zleca wykonanie tych czynności na swój koszt.
Konsument nie jest zobowiązany do zapłaty za zwykłe korzystanie z towaru, który następnie został wymieniony.
Jeżeli towar jest niezgodny z umową, konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od u[mowy, gdy:
1) przedsiębiorca odmówił doprowadzenia towaru do zgodności z umową,
2) przedsiębiorca nie doprowadził towaru do zgodności z umową,
3) brak zgodności towaru z umową występuje nadal, mimo że przedsiębiorca próbował doprowadzić towar do zgodności z umową;
4) brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy bez uprzedniego skorzystania ze środków ochrony,
5) z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.
Obniżona cena musi pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość towaru niezgodnego z umową pozostaje do wartości towaru zgodnego z umową. Przedsiębiorca zwraca konsumentowi kwoty należne wskutek skorzystania z prawa obniżenia ceny niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o obniżeniu ceny.
Stan prawny na dzień: 31 stycznia 2023 r.
Podstawa prawna:
- Ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 287 z późn. zm.).
- K. Osajda (red. serii), W. Borysiak (red. tomu), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 30, Warszawa 2022
